Τρίτη 14 Μαρτίου 2023

Άγιος Μάρτυς Ιουλιανός και Άγιος Χριστόδουλος ο εν Πάτμω

 

Ο ηρωισμός των Μαρτύρων της Εκκλησίας μας είναι φαινόμενο πρωτόγνωρο στην ανθρώπινη ιστορία. Μεγάλο κεφάλαιο ηρωισμού αποτελούν τα μαρτύρια μυριάδων Χριστιανών στα πρωτοχριστιανικά χρόνια, όταν οι παράγοντες της αρχαίας θρηακείας, δια του αντίχριστου ρωμαϊκού κράτους, είχαν κηρύξει εξοντωτικό διωγμό κατά της Εκκλησίας του Χριστού. 

Ένας από τους ηρωικούς Μάρτυρες των χρόνων αυτών υπήρξε και ο άγιος Μάρτυρας Ιουλιανός. Γεννήθηκε στην πόλη Ανάζαρβο της Δευτέρας Κιλικίας της Μ. Ασίας στα τέλη του 3 ου μ. Χ. αιώνα. Είχε ευγενή καταγωγή, ήταν γιός κάποιου επιφανούς εθνικού (ειδωλολάτρη) συγκλητικού και της ευσεβούς Χριστιανής Ασκληπιοδώρας. 

Ήταν συνηθισμένο φαινόμενο στα χρόνια εκείνα τα αντρόγυνα να είναι θρησκευτικά διχασμένα. Στις περισσότερες περιπτώσεις Χριστιανές ήταν οι σύζυγοι γυναίκες, οι οποίες κρατούσαν την πίστη τους κρυφή από τους συζύγους τους. Πιθανότατα η Ασκληπιοδώρα να ήταν κρυφή Χριστιανή από τον σύζυγό της, λόγω του αξιώματός του. 

Η Ασκληπιοδώρα είχε βαθιά πίστη στον αληθινό Θεό και είχε ασυνήθιστη κατάρτιση στην χριστιανική πίστη. Είχε μεγάλη κατάρτιση και γνώση των Αγίων Γραφών και της διδασκαλίας της Εκκλησίας. Αυτή την πίστη και την ευσέβεια μετέδωσε και στο γιο της Ιουλιανό. 

Στις αρχές του 4 ου αιώνα, το 405, ο θρησκομανής ρωμαίος αυτοκράτορας Διοκλητιανός κήρυξε τον πλέον σκληρό διωγμό κατά των Χριστιανών, ασύγκριτα χειρότερο από όλους τους διωγμούς των προκατόχων του. 

Είναι γνωστό, πως το διωγμό απαίτησαν οι σκοταδιστές ειδωλολάτρες ιερείς και μάντεις των δαιμονικών διαβόητων Μαντείων της Μ. Ασίας, του Κλαρίου και Διδυμαίου Απόλλωνος, διότι, λόγω της εξαπλώσεως του Χριστιανισμού, ερήμωναν τα κέντρα αυτά της δεισιδαιμονίας και της απάτης και έχαναν τεράστιες προσόδους. Έπεισαν τον δεισιδαίμονα αυτοκράτορα, πως τους διαμήνυσαν οι «θεοί», ότι απαιτούσαν την ολοκληρωτική εξόντωση των Χριστιανών, διότι διαφορετικά θα ήραν την εύνοιά τους προς το κράτος και τον αυτοκράτορα και θα επέρχονταν η καταστροφή του! 

Ο διωγμός λοιπόν του Διοκλητιανού ήταν πραγματικός αφανισμός για τους Χριστιανούς. Χιλιάδες πιστοί του Χριστού συλλαμβάνονταν, σύρονταν στα δικαστήρια και βασανίζονταν για να προσφέρουν θυσία στους δαιμονικούς ειδωλικούς «θεούς». Όσοι αρνούνταν θανατώνονταν με τους πλέον φρικτούς τρόπους. Η βασιλική διαταγή έφτασε και στην Ανάζαρβο της Δευτέρας Κιλικίας. 

Ο τοπικός διοικητής Μαρκιανός, με έδρα την πόλη Φλάβια (Σις), ένας φανατικός ειδωλολάτρης και ανελέητος άνθρωπος, ανέλαβε να υλοποιήσει με φανατισμό το διάταγμα του Διοκλητιανού. Πλήθος Χριστιανών συλλαμβάνονταν, ανακρίνονταν και βασανίζονταν για να απαρνηθούν το Χριστό και να θυσιάσουν στα είδωλα. Μεταξύ αυτών συνέλαβαν και τον νεαρό Ιουλιανό. Τον οδήγησαν στην Φλάβια, μπροστά στον Μαρκιανό να απολογηθεί και να υπογράψει το σχετικό λίβελλο, τη βεβαίωση ότι απαρνείται την πίστη του στο Χριστό και ότι δέχεται να θυσιάσει στους «θεούς» της ειδωλολατρίας. 

Ο ηρωικός Χριστιανός νέος αρνήθηκε με θάρρος και παρρησία να συμμορφωθεί με το αυτοκρατορικό διάταγμα, αψηφώντας τα επερχόμενα μαρτύρια, τονίζοντας: «Δεν φοβάμαι το μαρτύριο και τίποτε δεν πρόκειται να με κάνει να αρνηθώ τον Νόμο που μου μεταδόθηκε παιδιόθεν, ακόμη κι αν με κάψεις στην πυρά, γιατί έχω στήριγμα τον Χριστό, στον οποίο προσφέρω ακατάπαυστα θυσία αινέσεως».  

Ο θηριώδης διοικητής Μαρκιανός διέταξε να τον μαστιγώσουν άγρια, με σκοπό να τρομοκρατηθεί και να καμφθεί. Όμως ο Μάρτυρας έμεινε αμετάπειστος. Τότε τον πήραν και τον οδήγησαν σε παρακείμενο βωμό. Ο Μαρκιανός πήρε ένα κομμάτι ειδωλόθυτο κρέας και το έχωσε με τη βία στο στόμα του Ιουλιανού, να τον μολύνει και να τον πείσει ότι προσέφερε θυσία στο είδωλο. Αλλά ο άγιος έφτυσε το κρέας και διαβεβαίωσε τον Μαρκιανό πως είναι μάταιο να μεταχειρίζεται βία για τη θυσία που επιδίωκε. Θυσία με τη βία δε λογίζεται θυσία! Μετά από αυτό ο φανατικός και θρησκομανής διοικητής έγινε έξαλλος από το θυμό του και έδωσε διαταγή να μαστιγώσουν εκ νέου και με μεγαλύτερη σφοδρότητα τον Ιουλιανό και να τον επιστρέψουν στην Ανάζαρβο. 

Οι στρατιώτες τον χτυπούσαν και τον κακοποιούσαν σε όλη τη διαδρομή, ενώ ο Μάρτυρας υπόμεινε προσευχόμενος, εκδηλώνοντας την ανεξικακία του στους βασανιστές του. Όταν έφτασαν στην πόλη, τον παρέδωσαν στον τοπικό δικαστή για να απολογηθεί για το «αδίκημά» του. Και εκεί ο ηρωικός Ιουλιανός επέδειξε την ίδια στάση, βεβαιώνοντας με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο την αμετάπειστη προσήλωσή του στην μόνη αληθινή πίστη στο Χριστό. 

Ο δικαστής διέταξε να τον ποτίσουν με το ζόρι κρασί από την ειδωλολατρική σπονδή και τον ανάγκασαν να κρατήσει στα χέρια του το θυμίαμα για την τελετή της θυσίας. Όμως δεν κατάφεραν να κάμψουν την απόφασή του να μην αρνηθεί το Χριστό. Αφού τον βασάνισαν, τον έστειλαν δεμένο στις Αιγές, στον Ισσικό κόλπο, όπου υπήρξε ονομαστός ναός του Ασκληπιού, πιστεύοντας πως ο «θεός της ιατρικής» θα «θεράπευε» τον «ψυχικά ασθενή» Ιουλιανό, διότι αυτή τη γνώμη είχαν οι ειδωλολάτρες για τους Χριστιανούς! Αλλά και πάλι απογοητεύτηκαν, ο Μάρτυρας με την προσευχή του εξουδετέρωσε τις δαιμονικές μαγγανείες των σκοταδιστών ιερέων του ασκληπιείου! 

Εν συνεχεία τον απείλησαν να θυσιάσει, αλλιώς θα τον έκαιγαν στην πυρά. Τότε ο Ιουλιανός τους απάντησε: «Τι σας εμποδίζει να το πράξετε;». Κατόπιν σκέφτηκαν να φέρουν τη μητέρα του, ελπίζοντας ότι οι παρακλήσεις της για να σώσει τη ζωή του θα τον έπειθαν να μεταστραφεί. Την οδήγησαν στο κελί του και της έδωσαν προθεσμία τριών ημερών να τον μεταπείσει. Αλλά η ευσεβής εκείνη μητέρα, αντί να τον παροτρύνει να αρνηθεί το Χριστό και να σώσει τη ζωή του τον συμβούλευε να μείνει μέχρι τέλους σταθερός στην πίστη του στο Χριστό και να αψηφήσει τις φοβέρες των διωκτών του. 

Μάλιστα του τόνιζε με έμφαση: «Γνωρίζεις ποιο είναι το αληθινό συμφέρον σου, αφού εγώ σου το δίδαξα. Πράξε λοιπόν ώστε να δοξάσεις τον μόνο αληθινό Θεό!». Όταν έληξε η προθεσμία των τριών ημερών και διαπίστωσαν ότι ο Ιουλιανός δεν είχε μεταπειστεί, ζήτησαν οδηγίες από τον Μαρκιανό τι να κάμουν εισέτι με αυτόν. Εκείνος τους διέταξε να μαζέψουν από τους αγρούς και τα δάση δηλητηριώδη φίδια, σκορπιούς και άλλα ερπετά και έντομα και να τον κλείσουν σε σακί με αυτά και να τον ρίξουν στη θάλασσα. 

Τα δηλητηριώδη ερπετά και έντομα κατέφαγαν τη σάρκα του και ό, τι απόμεινε βυθίστηκε στη θάλασσα, ενώ η αγιασμένη ψυχή του φτερούγισε στον ουρανό να συμβασιλέψει με το Χριστό στους ατέλειωτους αιώνες. 

Οι Χριστιανοί κατόρθωσαν και μάζεψαν τα τίμια λείψανά του, τα οποία μετέφεραν στην Αντιόχεια και τα εναπέθεσαν σε περικαλλή ναό, προς τιμήν του στο μαγευτικό προάστιο Δάφνη, τα οποία θαυματουργούσαν. Χιλιάδες ασθενείς έτρεχαν να λάβουν την χάρη και την ίαση από αυτά. Κυρίως θεράπευε τους δαιμονισμένους και φρενοβλαβείς. Ατυχώς αυτά καταστράφηκαν από πυρκαγιά που είχαν βάλλει οι Πέρσες εισβολείς το 537. Η μνήμη του τιμάται στις 16 Μαρτίου.

ΟΣΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Ο ΕΝ ΠΑΤΜΩ

Η Νήσος Πάτμος αναδείχτηκε ιερά από την παρουσία δύο μεγάλων προσωπικοτήτων της Εκκλησίας μας, οι οποίες συνδέθηκαν με αυτήν. Ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος και ο Όσιος Χριστόδουλος. Ο μεν πρώτος έγραψε εξόριστος εκεί το ιερό βιβλίο της Αποκαλύψεως, ο δε δεύτερος έκτισε την εκεί φημισμένη Ιερά Μονή.            

Ο άγιος Χριστόδουλος γεννήθηκε το 1020 στη Νίκαια της Βιθυνίας από τους ευσεβείς γονείς του Θεόδωρο και Άννα, οι οποίοι φρόντισαν να τον αναθρέψουν με παιδεία και νουθεσία Κυρίου. 

Ο ίδιος από μικρός έδειξε την αγάπη του για το Χριστό και την Εκκλησία και είχε πάρει την απόφαση να ακολουθήσει τον μοναχικό βίο. Όταν έγινε έφηβος κατέφυγε στο όρος Όλυμπος της Βιθυνίας για να ασκητέψει. Κατόπιν πήγε στην Παλαιστίνη, για να προσκυνήσει τα ιερά σεβάσματα των Αγίων Τόπων και να συνδεθεί με τους εκεί ονομαστούς ασκητές και μοναχούς. Μετά επέστρεψε στη Μ. Ασία και εγκαταστάθηκε στο όρος Λάτρον της Καρίας, στη Μονή του Στήλου, όπως ονομάζονταν. Εκεί ίδρυσε φημισμένη βιβλιοθήκη και συγκέντρωσε κοντά του πολλούς μοναχούς. Μάλιστα έλαβε και την ονομασία «Λατρηνός», από την περιοχή του Λάτρου.           

Εκεί, με προσευχή, νηστεία, αγρυπνία και αγώνα κατά των παθών του, ο Χριστόδουλος  αναδείχτηκε σπουδαία πνευματική μορφή της περιοχής. Όμως η συνθήκες διαβίωσης είχαν καταστεί δύσκολες, λόγω των συχνών βαρβαρικών επιδρομών, οι οποίες λυμαίνονταν την δυτική Μ. Ασία. Γι’ αυτό, το 1070, πήρε την απόφαση να φύγει και να εγκατασταθεί στη νήσο Πάτμο. Εκεί με συνδρομή του αυτοκράτορα  Αλεξίου Α΄ Κομνηνού (1081-1118) ανήγειρε την περιώνυμη Μονή, προς τιμήν του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, στο σημείο, που ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου είχε δει τα θαυμαστά οράματα και συνέγραψε την Αποκάλυψη. Ως λόγιος, που ήταν φρόντισε να ιδρύσει και μεγάλη βιβλιοθήκη.        

 Όμως δεν έμεινε για πολύ στην Πάτμο. Μετέβη στην Κωνσταντινούπολη για να διευθετήσει κάποιες υποθέσεις τη Μονής. Λίγο μετά παραιτήθηκε από ηγούμενος και πήγε στο Στρόβιλο της Μ. Ασίας, όπου ανέλαβε την φροντίδα της Μονής Αρσενίου. Αλλά και εκεί δεν έμεινε για πολύ. Πήγε στην Κω, όπου ίδρυσε την Μονή της Άννης Θεομήτορος, στην οποία ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός παραχώρησε τα προάστια της Λέρου και τη νήσο Λειψώ.          Κατόπιν, αφού εγκατέστησε αδελφότητα στη Μονή, πήγε ξανά στην Κωνσταντινούπολη, για να συναντήσει και πάλι τον αυτοκράτορα Αλέξιο Κομνηνό, για να του δώσει την άδεια να οργανώσει την Μονή της Πάτμου. Πήρε την αυτοκρατορική άδεια το 1088, με χρυσόβουλο, στο οποίο προβλεπόταν να γίνει ανταλλαγή των ακινήτων της Κω, να του παραχωρηθεί ολόκληρη η νήσος Πάτμος.          

Έχοντας αποκτήσει μεγάλη περιουσία η Μονή, άρχισε να κτίζει τα περίλαμπρα κτηριακά της συγκροτήματα, όπως τα βλέπουμε σήμερα. Αλλά και πάλι δεν έμελλε να μείνει μόνιμα στη Μονή, διότι η νήσος μαστίζονταν από επιδρομές των Τούρκων, οι οποίοι λεηλατούσαν και έσφαζαν τους Χριστιανούς. 

Περί το έτος 1092 κατέπλευσε στον Εύριπο (Εύβοια), όπου κάποιος πλούσιος ευσεβής κάτοικος του προσέφερε πολυτελή οικία να μείνει, την οποία ο Χριστόδουλος την μετέτρεψε σε Μοναστήρι. Ο ίδιος δεν θέλησε να μείνει στην Μονή, διότι η πολυτέλεια δεν ταίριαζε στην ασκητικότητά του. Γι’ αυτό εγκαταστάθηκε σε σπήλαιο δυτικά τη κωμοπόλεως Ελύμνιον (Λίμνη) για να ζήσει ως ασκητής. Οι ευσεβείς κάτοικοι της Εύβοιας του έδειξαν μεγάλο σεβασμό, διότι διείδαν στο πρόσωπό του μια μεγάλη πνευματική προσωπικότητα. Πολλοί τον χαρακτήριζαν ως άγγελο σε ανθρώπινο σώμα!          

Στο σπήλαιο ο όσιος Χριστόδουλος προσευχόταν αδιάλειπτα και μελετούσε τις άγιες Γραφές και τα συγγράμματα των Πατέρων. Πλήθος πιστών συνέρρεε καθημερινά να πάρει την ευχή του και να τις πνευματικές του συμβουλές και νουθεσίες. Παρά τον κόπο και τις ατέλειωτες ώρες που αφιέρωνε να δεχτεί τους επισκέπτες του, ποτέ δεν δυσφορούσε και δεν άφηνε κανέναν να μην τον δεχτεί. Εκεί συνέταξε το 1093 την «Διαθήκη» και τον «Κωδίκελλό» του. Μάλιστα η «Διαθήκη» του, για να έχει ισχύ και κύρος κάλεσε επτά αξιωματούχους της επισκοπής Ευρίπου (Χαλκίδος) για να την υπογράψουν. Αναφέρονται οι: «Λέων πρεσβύτερος και σακελάριος της πόλεως Ευρίπου, Ιωάννης πρεσβύτερος και νοτάριος της καθέδρας Ευρίπου, Μιχαήλ… της καθέδρας Ευρίπου, Βασίλειος ο ευτελής διάκονος… και νοτάριος Ευρίπου κ.ά.».         

Την διαμονή του Οσίου Χριστοδούλου στον Εύριπο, την βιωτή του και την κοίμησή του, μας την περιγράφει λεπτομερώς ο Μητροπολίτης Ρόδου Ιωάννης, στο έργο του: «Βίος και Πολιτεία του Οσίου Πατρός ημών Χριστοδούλου». Λίγο πριν αποδημήσει από αυτό τον κόσμο προαισθάνθηκε τον θάνατό του και συγκέντρωσε τους υποτακτικούς του, στους οποίους τους ανακοίνωσε την κοίμησή του. Μάλιστα τους διαβεβαίωσε ότι οι Αγαρηνοί δεν θα καταλάβουν τα νησιά. Τους παράγγειλε επίσης ότι ήθελε να μεταφέρουν τα λείψανά του στην Πάτμο.  Κοιμήθηκε ειρηνικά στις 16 Μαρτίου του 1093. Στην ως άνω βιογραφία του Οσίου αναφέρεται και η ανακομιδή του ιερού του λειψάνου και η μεταφορά του στην Πάτμο.         

Οι πιστοί όμως της Εύβοιας, όταν πληροφορήθηκαν ότι επρόκειτο να μεταφερθεί το λείψανό του από τον τόπο τους, αντέδρασαν, διότι τον θεωρούσαν δικό τους άγιο, προστάτη, πατέρα και ιατρό τους και γι’ αυτό το φρουρούσαν. Όμως κάποια νύχτα οι υποταχτικοί του, το σήκωσαν στους ώμους τους, χωρίς θόρυβο, επιβιβάστηκαν σε πλοίο και έφυγαν για την Πάτμο, όπου το τοποθέτησαν στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, την οποία έκτισε ο Όσιος. Εκεί παραμένει ως τα σήμερα άφθορο, να ευωδιάζει και να θαυματουργεί.           

Η μνήμη του τιμάται στις 16 Μαρτίου και η ανακομιδή των λειψάνων του στις 21 Οκτωβρίου.  Εκτός από τα προαναφερόμενα συγγράμματά του «Διαθήκη» και «Κωδίκελλος», συνέγραψε και το έργο του: «Υποτύπωσις ήτοι διάταξις γενομένη προς τους εαυτού μαθητάς εν τη εν Πάτμω ιδία αυτού μονή», ένα σπουδαίο σύγγραμμα μοναχικών κανονισμών», το οποίο μας έχει διασωθεί.   

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου